คลอฟีนาเพอร์ (Chlorfenapyr), กลุ่ม 13 สารกำจัดแมลงและไรศัตรูพืช
ชื่อสามัญ:
คลอฟีนาเพอร์ (Chlorfenapyr)
กลุ่มสารเคมี:
กลุ่มสารเคมีเพอร์โรล (pyrroles), กลุ่ม 13 สารกำจัดแมลงแลไรศัตรูพืช
ข้อมูลทั่วไป:
เป็นสารกำจัดแมลงและไรศัตรูพืช จัดเป็นสารประกอบเฮเทอโรไซคลิก (heterocyclic compounds) สารนี้ถูกพัฒนาขึ้นมาจากผลิตภัณฑ์ธรรมชาติชื่อไดออกโซไพร์โรลามัยซิน (dioxopyrrolamycin) ซึ่งค้นพบว่ามีฤทธิ์กว้างในการกำจัดแมลงและไร แต่มีข้อเสียคือออกฤทธิ์ช้า และความคงตัวต่ำ
ฤทธิ์ทางยา (Mode of Entry):
จัดเป็นยา proinsecticide (น้ำย่อยในร่างกายแมลงต้องย่อยสลายยาก่อน จึงจะเกิดพิษกับแมลง) มีฤทธิ์ถูกตัวตาย กินตาย (Contact and stomach action) และการดูดซึมแบบจำกัด (Limited systemic activity)
ประโยชน์:
ใช้กำจัดแมลงและไร เช่น ไรแดง ไรแดงแอฟริกัน ไรแมงมุมคันซาวา ไรสองจุด ไรแดงมันสำปะหลัง เพลี้ยไฟ หนอนกระทู้ หนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด หนอนเจาะสมอฝ้าย หนอนเจาะผล หนอนม้วนใบข้าว หนอนม้วนใบ หนอนคืบ หนอนบุ้ง หนอนผีเสื้อชนิดต่างๆ เพลี้ยอ่อน ด้วงขนาดเล็ก และมด เป็นต้น
* หมายเหตุ: ส่วนตัวผู้เขียนแนะนำใช้เป็นยาป้องกันมากกว่าใช้เป็นยากำจัดแมลง/ไร
สูตรขึ้นทะเบียนและอัตราใช้:
1. คลอร์ฟีนาเพอร์ 10%SC (ยาน้ำครีม) อัตราการใช้ 30-40 ซีซี.ต่อน้ำ 20 ลิตร (สำหรับแมลงดื้อยาอาจจำเป็นต้องใช้อัตรา 50-60 ซีซี.ต่อน้ำ 20 ลิตร)
2. คลอร์ฟีนาเพอร์ 24%SC (ยาน้ำครีม, ทะเบียน กปศ.) อัตราการใช้ 12.5-16.5 ซีซี.ต่อน้ำ 20 ลิตร (สำหรับแมลงดื้อยาอาจจำเป็นต้องใช้อัตรา 20-25 ซีซี.ต่อน้ำ 20 ลิตร)
3. คลอร์ฟีนาเพอร์ 40%SC (ยาน้ำครีม, ทะเบียน กปศ.) อัตราการใช้ 7.5-10 ซีซี.ต่อน้ำ 20 ลิตร (สำหรับแมลงดื้อยาอาจจำเป็นต้องใช้อัตรา 12.5-15 ซีซี.ต่อน้ำ 20 ลิตร)
ข้อควรระวัง:
1. เป็นพิษได้ง่ายกับมะละกอ ทำให้เกิดอาการใบไหม้หรือดอก-ผลไหม้คล้ายถูกน้ำร้อนลวก
2. ควรใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษกับพืชผักตระกูลกะหล่ำ (cruciferous) เช่น กะหล่ำปลี ผักกาดขาว คะน้า และพืชตระกูลแตง (cucurbit) เช่น แตงโม ซูกินี มะระ แคนตาลูป ฟักทอง แตงกวา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะใบอ่อน
3. หลีกเลี่ยงการผสมคลอร์ฟีนาเพอร์ในน้ำที่มีความเป็นด่างสูง หรือกับสารที่ทำให้เกิดปฏิกิริยาด่างจัด (เช่น คอปเปอร์, ปุ๋ยบางชนิดที่มีฤทธิ์เป็นด่าง) ซึ่งจะทำให้สลายตัวด้วยด่าง (alkaline hydrolysis) และเสื่อมสภาพได้
Chemical formula
C15H11BrClF3N2O
Molecular mass:
407.62 g.mol-1
ชื่อ IUPAC:
4-bromo-2-(4-chlorophenyl)-1-ethoxymethyl-5-trifluoromethyl-1H-pyrrole-3-carbonitrile
การละลายด้วยน้ำ (20°C):
0.0112 mg./l (ที่อุณหภูมิ 25°C, การละลายต่ำ)
การละลายด้วยตัวทำละลาย (20°C):
8,900 mg./l (Hexane)
70,900 mg./l (Methanol)
754,000 mg./l (Toluene)
1,410,000 mg./l (Dichloromethane)
ความคงตัวในน้ำ (Aqueous hydrolysis DT50):
เสถียร (pH 4-9)
ความคงตัวต่อแสงในน้ำ (Aqueous photolysis DT50):
6.2 วัน (pH 7)
การสลายตัวในดิน (ภาวะมีอากาศ):
1.4 วัน
*ข้อมูลเพิ่มเติม
แม้ว่าสารออกฤทธิ์จะคงตัวในช่วงค่า pH ที่กว้าง แต่ก็ยังควรพิจารณาค่า pH ของน้ำที่ใช้ผสม โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีการผสมกับสารกำจัดศัตรูพืชอื่น ๆ ที่ไวต่อค่า pH ค่า pH ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับสารละลายยากำจัดแมลงส่วนใหญ่มักจะอยู่ระหว่างค่า pH 5 ถึง 7
ค่าพิษเฉียบพลัน (LD50) ทางปาก (Acute oral):
หนู mouse 45 มก./กก. (สูง)
นก 10 มก./กก. (สูง)
ค่าพิษเฉียบพลัน (LD50) ผิวหนัง (Acute dermal):
กระต่าย 2000 มก./กก. (ปานกลาง)
ความเป็นพิษต่อปลา:
สูง
ความเป็นพิษต่อผึ้ง:
ปานกลาง (Oral acute LD50)
ค่า PHI (หยุดพ่นก่อนเก็บเกี่ยว):
เฉลี่ย 7-21 วัน
ค่า ADI (ปริมาณที่รับได้ต่อวัน):
0.015 มก./กก.ของน้ำหนักตัว
ช่องทางติดตาม...
มาร์ดูใบ
หัวถนนการเกษตร-289
ช่อง YouTube: มาร์ดูใบ
ช่อง TikTok: มาร์ดูใบ